Çocuk ve Ergenlerde Bipolar Bozukluk | Ankara Psikiyatri

Çocuk ve Ergenlerde Bipolar Bozukluk | Ankara

Çocukluk ve ergenlik dönemleri, duygusal dalgalanmaların ve kimlik gelişiminin en yoğun yaşandığı dönemlerdir. Bu süreçte bazı çocuklar, normal gelişim sürecinin ötesinde, aşırı duygu değişimleri, enerji patlamaları ya da yoğun isteksizlik yaşayabilir. Bu dalgalanmaların şiddetli, tekrarlayıcı ve işlevselliği bozucu olması, bipolar bozukluk adı verilen ciddi bir ruhsal rahatsızlığı işaret edebilir.

Bipolar bozukluk, yalnızca yetişkinlerde görülen bir durum değildir. Son yıllarda yapılan araştırmalar, çocukluk ve ergenlik döneminde de belirgin oranlarda görülebildiğini ortaya koymuştur. Bu bozukluk, hem çocuğun akademik başarısını hem de sosyal ilişkilerini olumsuz etkiler. Aile içi dinamiklerde de gerilimlere yol açarak yaşam kalitesini düşürür.

Ankara’da Çocuk ve Ergen Psikiyatristi Uzm. Dr. Emine Taşyürek, çocuk ve ergenlerde bipolar bozukluğun tanı ve tedavisinde bilimsel ve bütüncül yöntemler kullanarak ailelere güvenilir bir yol haritası sunmaktadır.

Çocuk ve Ergenlerde Bipolar Bozukluk Nedir?

Bipolar bozukluk, kişinin ruh halinde uç noktalar arasında dalgalanmalara yol açan kronik bir psikiyatrik rahatsızlıktır. Çocuklarda ve ergenlerde mani (taşkınlık, aşırı enerji, öfori) ve depresyon (çökkünlük, isteksizlik, umutsuzluk) dönemleri birbirini izler. Bu dönemler, yalnızca ruh halini değil; düşünme biçimini, davranışları ve günlük yaşam aktivitelerini de derinden etkiler.

Ergenlik döneminde görülen ruhsal dalgalanmalarla karıştırılmaması gerekir. Normal gelişim sürecinde yaşanan iniş çıkışlar kısa sürelidir ve işlevselliği ciddi biçimde bozmaz. Oysa bipolar bozuklukta bu dalgalanmalar yoğun, uzun süreli ve çocuğun hayatının farklı alanlarında belirgin sorunlara yol açar.

Erken Belirtiler ve Tanı Süreci
Çocuk ve ergenlerde bipolar bozukluk belirtileri çoğu zaman karmaşık görünebilir. Mani dönemlerinde çocuk aşırı enerjik, hızlı konuşan, az uyuyan, riskli davranışlar sergileyen bir profile bürünür. Depresyon döneminde ise isteksizlik, mutsuzluk, uyku ve iştah sorunları, sosyal geri çekilme gözlenir.

Tanı süreci, ayrıntılı bir psikiyatrik değerlendirmeyi gerektirir. Çocuğun öyküsü, aile gözlemleri, okul raporları ve gerekirse psikolojik testlerle desteklenen kapsamlı bir inceleme yapılır. Bu süreçte diğer ruhsal bozukluklardan (DEHB, anksiyete, davranış bozukluğu) ayırt edilmesi büyük önem taşır.

Mani ve Depresyon Dönemlerinin Çocuklarda Görünümü
Mani döneminde çocuklar yüksek enerjiyle hareket eder, hızlı konuşur, uyku ihtiyacı belirgin şekilde azalır. Aşırı özgüven, risk alma davranışları ve öfke patlamaları sık görülür. Depresif evrelerde ise tam tersi şekilde yoğun isteksizlik, suçluluk duyguları, odaklanma güçlüğü ve hayattan zevk alamama ön plandadır. Bu iki uç dönem arasındaki hızlı geçişler, çocuğun hem ruhsal dünyasında hem de sosyal ilişkilerinde ciddi dengesizliklere neden olur.

Bipolar Bozukluk ile Duygusal Dalgalanmaların Farkı
Ergenlikte görülen normal duygusal dalgalanmalar ile bipolar bozukluğun belirtileri sıklıkla karıştırılır. Ancak fark, yoğunluk ve sürekliliktedir. Ergenlikte duygusal iniş çıkışlar birkaç saat veya gün sürerken, bipolar bozuklukta haftalarca hatta aylarca devam edebilir. Ayrıca bu dönemlerde akademik başarı, sosyal ilişkiler ve aile içi uyum belirgin biçimde bozulur.

Okul Başarısı Üzerindeki Etkileri

Bipolar bozukluk yaşayan çocuklar derslere odaklanmakta güçlük çeker. Mani dönemlerinde dikkati dağılır, ödevlerini tamamlamakta zorlanır. Depresif evrelerde ise motivasyon düşer ve akademik başarı belirgin biçimde geriler. Bu durum öğretmenlerle iletişimi ve okul uyumunu da olumsuz etkiler.

Arkadaşlık İlişkileri ve Sosyal Yaşamda Zorluklar

Sosyal ilişkiler, bipolar bozukluktan ciddi şekilde etkilenir. Çocuk, mani dönemlerinde arkadaş çevresinde aşırı hareketli, saldırgan ya da uygunsuz davranışlar sergileyebilir. Depresyon dönemlerinde ise içine kapanarak arkadaşlık ilişkilerinden uzaklaşabilir. Bu dalgalanmalar sosyal izolasyona ve akran ilişkilerinde bozulmalara yol açar.

İntihar Riski ve Önleme Yolları

Bipolar bozukluk, çocuk ve ergenlerde intihar riskini artıran önemli faktörlerden biridir. Özellikle depresif evrelerde umutsuzluk, değersizlik ve çaresizlik duyguları yoğunlaşır. Erken farkındalık ve profesyonel destek, intihar riskinin önlenmesinde kritik öneme sahiptir. Ailelerin, çocuklarının davranışlarını yakından gözlemlemesi ve uyarıcı işaretleri görmezden gelmemesi gerekir.