Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) Tanı ve Tedavisi
Otizm, Ankara Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi
Ankara’da otizm tedavisinde bilimsel ve bütüncül yaklaşımlarla öne çıkan Uzm. Dr. Emine Taşyürek, her çocuğun bireysel ihtiyaçlarına özel çözümler sunar. Erken tanı, doğru yönlendirme ve uzman desteğiyle çocuğunuzun gelişimini güvenle destekleyin.
Otizm Spektrum Bozukluğu Nedir?
Otizm belirtileri erken çocukluk döneminde başlayan nörogelişimsel bir bozukluktur. Otizmli çocukların beyin gelişimi sağlıklı akranlarına göre farklılık göstermektedir. Temel belirtileri sosyal iletişimsel alanda yetersizlik ve kısıtlı, tekrarlayıcı davranışlar ve ilgi alanı olarak iki boyutta değerlendirilmektedir. Yapılan son çalışmalarda otizmin 1/68 sıklıkta görüldüğü ve erkeklerde kızlara oranla 3,5-4 kat daha sık olduğu bildirilmiştir. Otizmli kızlarda zihinsel yetersizlik daha sık eşlik etmektedir.
Otizm çevresel ve genetik pek çok faktörün etkileşimi sonucu ortaya çıkmaktadır. Tek bir gen veya çevresel faktörle açıklanamaz. Otizmin aşılarla ilgisinin olmadığı kesin olarak kanıtlanmıştır.
Karşılıklı sosyal duygusal etkileşim, sözel ve sözel olmayan iletişim becerilerinde yetersizlikler, kısıtlı, tekrarlayıcı davranış örüntüsü, ilgi ve etkinliklerde sınırlı, basmakalıp örüntüler, duyusal az duyarlılık veya aşırı duyarlılık OSB’nin temel belirtileri olarak tanımlanmaktadır.
Otizm belirtilerinin bazıları bir yaştan önce görülmeye başlar ancak tam olarak tanı konması 18 ay-2 yaşı bulabilir. Ancak 2 yaş öncesinde de doktor çocuğun yetersizlik alanlarını saptayıp bu alanlara yönelik müdahelede bulunabilir. Gelişimsel açıdan yetersizliği bulunan bir çocukta beklemek doğru değildir bir an önce müdahale edilmesi gerekir. Erken müdahale gidişatın daha iyi olması konusunda çok önemli bir faktördür.
Otizmli bir çocukta ailelerin en sık doktora başvuru sebebi konuşma gecikmesi, ilgisizlik, göz teması kurmaması ve ismine bakmaması gibi şikayetlerdir. Bu şikayetlerle başvuran kişilerde doktor hem çocuğu gözlemler hem de aileden ayrıntılı olarak çocuğun şu anki şikayetleri ve gelişim basamakları ilgili bilgiler alır. Otizm tanısı aileden alınan bilgi ve çocuğu gözlemleyerek konulur.
Otizmin temel belirtileri bütün yaş gruplarında benzer olmakla birlikte ortaya çıkış biçimi ve bireyin yaşamını etkileme derecesi değişmektedir, dolayısıyla bu kişilerin gidişatı da birbirinden farklıdır. Aileler için önemli olan çocukların yetersizlik alanlarına odaklanmak ve bu yetersizliklere yönelik müdahalede bulunmaktır.
Otizm Spektrum Bozukluğu Nedenleri Nelerdir?
Otizm Spektrum Bozukluğu’nun nedenleri karmaşık ve çok yönlüdür. Günümüzde otizmin tek bir nedene bağlı olmadığı; genetik yatkınlık ile çevresel faktörlerin etkileşimi sonucu ortaya çıktığı kabul edilmektedir. Ailede otizm öyküsünün bulunması, bazı genetik sendromlarla birlikte görülmesi gibi durumlar, genetik etkenlerin rolünü vurgular. Ayrıca beyin gelişimiyle ilgili farklılıklar ve sinir sistemi bağlantılarındaki değişiklikler de otizmle ilişkilendirilmiştir. Ancak bu farklılıkların neden mi, yoksa sonuç mu olduğu hala araştırılmaktadır.
Çevresel faktörler ise gebelik döneminde veya doğum sonrası erken dönemde etkili olabilir. Annenin gebelik sırasında geçirdiği enfeksiyonlar, ileri anne yaşı, düşük doğum ağırlığı gibi durumlar, riskin artmasına neden olabilir. Aşılar ile otizm arasında herhangi bir bilimsel ilişki olmadığı birçok büyük araştırma ile net olarak ortaya konmuştur. Bu nedenle, aşıların otizme yol açtığına dair iddialar bilimsel olarak geçerli değildir ve ailelerin bu konuda endişelenmesine gerek yoktur.
Otizm Spektrum Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?
Otizm Spektrum Bozukluğu’nun belirtileri her çocukta farklı yoğunlukta ve biçimde ortaya çıkabilir. Belirtiler çoğunlukla sosyal iletişimde güçlükler, göz teması kurmama, tekrarlayıcı davranışlar ve sınırlı ilgi alanları şeklinde kendini gösterir. Belirtilerin erken fark edilmesi, tanı sürecini hızlandırarak çocuğun ihtiyaçlarına göre desteklenmesini sağlar. Bu nedenle özellikle erken yaşlarda gözlemlenen davranış farklılıklarına dikkat etmek önemlidir.
Bebeklik Döneminde Belirtiler
Bebeklik döneminde otizm belirtileri genellikle ilk 12-24 ay arasında ortaya çıkabilir. Bu süreçte bebekler, çevresel uyaranlara yeterince tepki vermeyebilir. Göz teması kurmama, sosyal gülümsemelerin olmaması, ismine tepki vermeme gibi davranışlar dikkat çekici olabilir. Bebekler genellikle işaret etme, başkalarının dikkatini bir nesneye yönlendirme gibi sosyal iletişim davranışlarını da daha az gösterir. Ayrıca seslere aşırı hassasiyet veya tam tersi tepkisizlik, sallanma gibi tekrarlayıcı beden hareketleri de bu dönemde gözlemlenebilir.
Çocukluk Döneminde Belirtiler
Çocukluk döneminde otizm belirtileri daha belirgin hale gelir. Bu dönemde çocuklar, yaşıtlarıyla oyun kurmakta zorlanabilir, taklit oyunlarına ilgi göstermeyebilir veya sözel iletişimde gecikme yaşayabilirler. Konuşma başladıysa bile karşılıklı sohbet kurmakta güçlük çekebilirler; bazı çocuklar yalnızca ilgi duydukları konular hakkında konuşur. Aynı şekilde rutinlere bağlılık, değişikliklere karşı aşırı tepki, nesnelere takıntılı ilgi ve el çırpma, dönme gibi yineleyici davranışlar bu yaş grubunda sıkça görülür. Sosyal ilişkilerde zorluklar ve duygusal tepkilerde farklılıklar, çocuğun günlük yaşantısını etkileyebilir.
Ankara Otizm Tedavisi – Uzm. Dr. Emine Taşyürek
Otizm tedavisi, her çocuğun ihtiyaçlarına göre özel olarak planlanması gereken uzun soluklu bir süreçtir. Uzm. Dr. Emine Taşyürek, Ankara’da otizm spektrum bozukluğu olan çocuklara yönelik bireyselleştirilmiş yaklaşımıyla öne çıkan deneyimli bir çocuk ve ergen psikiyatristidir. Tedavi süreci; kapsamlı değerlendirme, gelişimsel ihtiyaçlara göre terapi planı, aile desteği ve gerekiyorsa ilaç tedavisini kapsar. Erken yaşta başlanan müdahaleler, çocuğun sosyal becerilerini, iletişim yeteneklerini ve günlük yaşama uyumunu büyük ölçüde artırabilir.
Dr. Emine Taşyürek, otizm tanısı almış çocuklarla yaptığı çalışmalarda oyun terapisi, sosyal beceri eğitimi, davranışçı yaklaşımlar ve aile rehberliği gibi yöntemleri bir arada kullanarak bütüncül bir destek sunar. Ankara’da güvenilir bir uzman arayan aileler için Dr. Taşyürek, hem bilimsel hem insani yaklaşımla öne çıkan bir isimdir. Tedavi süreci boyunca hem çocuk hem de aile sistematik şekilde desteklenir, böylece gelişimsel ilerleme sağlıklı ve sürdürülebilir hale gelir.
Otizm Farkındalıkla Başlar: Soru & Cevap Bölümü
Otizm Spektrum Bozukluğu ile İlgili Sık Sorulan Sorular
Otizm belirtileri, erken tanı süreci, özel eğitim ve terapi yaklaşımları hakkında en sık sorulan sorulara uzman yanıtlarıyla ulaşın.
Otizm belirtileri ne zaman başlar?
Otizm belirtileri genellikle 12-24 ay arasında fark edilmeye başlanır. Göz teması kurmama, ismine tepki vermeme, tekrarlayıcı davranışlar bu belirtiler arasındadır.
Her çocuk farklı hızda geliştiği için belirtiler bazen 3 yaşa kadar fark edilmeyebilir.
Otizm tanısı kaç yaşında konur?
Otizm tanısı genellikle 18 ay ile 3 yaş arasında konur. Bu yaş aralığında sosyal iletişim becerilerinde gecikme ve tekrarlayan davranışlar tanı koymada önemlidir.
Tanı sürecinde çocuk psikiyatristi, gelişimsel pediatrist ve özel eğitim uzmanları birlikte çalışır.
Otizm tedavisinde hangi yöntemler kullanılır?
Otizm tedavisinde davranışsal terapi, özel eğitim, ergoterapi ve dil-konuşma terapisi sıkça kullanılır. Multidisipliner bir yaklaşım başarıyı artırır.
Ailelerin eğitime katılımı ve ev ortamında da devam eden destek, tedavi sürecinin önemli bir parçasıdır.