Çocuklarda Anksiyete ve Kaygı | Ankara
Çocuklarda Anksiyete ve Kaygı | Ankara
Uzm. Dr. Emine Taşyürek – Çocuk ve Ergen Psikiyatristi
Kaygı, insan yaşamının doğal bir parçasıdır. Belli düzeyde kaygı, bireyin tehlikelere karşı tedbirli olmasını sağlar. Ancak bu duygu yoğunlaştığında ve günlük yaşamı etkilemeye başladığında "anksiyete bozukluğu" haline gelir. Çocuklarda da bu durum sıklıkla görülmekte ve hem aile yaşamını hem de okul başarısını doğrudan etkileyebilmektedir.
Ankara’da çocuk ve ergen psikiyatrisi alanında uzmanlaşmış olan Uzm. Dr. Emine Taşyürek, anksiyete bozukluklarının tanı, tedavi ve önleyici yaklaşımları konusunda ailelere profesyonel destek sunmaktadır.
Anksiyete Bozukluğu Nedir?
Anksiyete bozukluğu, çocuğun yaşına ve gelişim düzeyine uygun olmayan, aşırı ve sürekli kaygı durumudur. Sınav, okul değişikliği, sosyal ilişkiler gibi yaşam olaylarına verilen geçici tepkilerle karıştırılmamalıdır. Anksiyete bozukluğu olan çocuklar genellikle "her şey kötü gidecek" algısı içindedir ve bu düşünce onlarda fiziksel ve duygusal belirtilerle kendini gösterir.
Çocuklarda Anksiyete Türleri
Anksiyete bozuklukları, çocuklarda farklı türlerde ortaya çıkabilir:
Ayrılma Anksiyetesi: Özellikle okul öncesi dönemde sık görülür. Çocuk, anne babadan ayrılmakta yoğun korku yaşar.
Yaygın Anksiyete Bozukluğu: Çocuk birçok konu hakkında sürekli endişe duyar; "ya başarısız olursam", "ya annem babam ölürse" gibi kaygılar yaşar.
Sosyal Anksiyete: Kalabalık ortamlarda konuşamama, sunum yapmaktan kaçınma, çekingenlik.
Fobiler: Belirli nesne ya da duruma karşı yoğun korku. Örneğin karanlık, köpek, iğne korkusu.
Panik Bozukluk: Aniden ortaya çıkan nefes darlığı, kalp çarpıntısı, bayılma hissi gibi belirtiler.
Uzm. Dr. Emine Taşyürek, Ankara'daki kliniğinde bu tür anksiyete bozukluklarını çocuklara özel yöntemlerle değerlendirir.
Anksiyete Belirtiler Nelerdir?
Anksiyete bozukluğu yaşayan çocuklarda görülebilecek belirtiler şunlardır:
Sürekli "ya bir şey olursa" şeklinde düşünceler
Uyku sorunları (uyuyamama, kâbus görme)
Karın ağrısı, mide bulantısı, baş ağrısı gibi psikosomatik belirtiler
Aileden ayrılmak istememe, okula gitmek istememe
Aşırı mükemmeliyetçilik
Dikkat dağınıklığı ve unutkanlık
Aşırı çekingenlik
Gelecek hakkında sürekli endişe duyma
Ankara’daki ailelerin gözlemleri bu belirtiler üzerine yoğunlaştığında, profesyonel destek almak erken müdahale için büyük avantaj sağlar.
Kaygı ile Normal Korkular Nasıl Ayırt Edilir?
Tüm çocuklar gelişimsel olarak bazı korkular yaşarlar. Örneğin 3 yaşındaki bir çocuğun karanlıktan korkması normal kabul edilir. Ancak bu korkular yaşı ilerledikçe azalmalı ve çocuğun işlevselliğini bozmamalıdır. Kaygı ise daha yaygın, genellenmiş ve süreklilik gösteren bir yapıya sahiptir. Uzm. Dr. Emine Taşyürek, çocuğun korkularının yaşına ve gelişim düzeyine uygun olup olmadığını değerlendirerek kaygı ile normal gelişimsel tepkileri ayırır.
Ankara’da Anksiyete Bozukluğu Tanısı Nasıl Konur?
Anksiyete bozukluğu tanısı, bir dizi değerlendirme süreci ile konur. İlk görüşmelerde çocukla birebir görüşülerek duygu ve düşünce dünyası anlaşılmaya çalışılır. Ebeveynlerden ayrıntılı gelişim öyküsü alınır. Gerektiğinde okul öğretmenlerinden geri bildirimler talep edilir. Klinik görüşmenin yanı sıra bazı psikometrik test ve anketler de kullanılır:
Çocuklar için Anksiyete Ölçeği (SCARED)
Çocuk Davranış Değerlendirme Ölçekleri (CBCL)
Duygu Tanıma Kartları
Uzm. Dr. Emine Taşyürek’in Ankara’daki kliniğinde bu süreçler bilimsel standartlara uygun olarak yürütülmektedir.
Anksiyete Bozukluğu ile Karıştırılabilecek Diğer Durumlar
Bazı ruhsal durumlar anksiyete ile karıştırılabilir:
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB)
Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB)
Depresyon
Travma sonrası stres bozukluğu (TSSB)
Bu nedenle anksiyete belirtilerinin doğru değerlendirilmesi çok önemlidir. Yanlış tanı, yanlış tedaviye yol açabilir. Ankara’da bu konuda deneyimli uzmanlarla çalışmak, çocuğun ihtiyaçlarına en uygun müdahalenin belirlenmesini sağlar.
Anksiyete Tedavi Süreci Nasıl İlerler?
Anksiyete bozukluğu tedavisinde ilk adım çocuğun ve ailenin kaygı hakkında bilinçlendirilmesidir. Tedavi süreci bireyselleştirilmelidir:
Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT): Çocuğun kaygılarını tanıması, olumsuz düşüncelerle başa çıkması öğretilir.
Duygusal düzenleme eğitimi
Gevşeme egzersizleri ve nefes çalışmaları
Aile terapisi: Anne-babanın kaygılı tutumları varsa birlikte çalışılır.
İlaç tedavisi ise ağır vakalarda gündeme gelir. Uzm. Dr. Emine Taşyürek, Ankara’daki kliniğinde bu süreçleri etik ilkeler ve bilimsel yöntemlerle sürdürür.
Aileler Ne Yapmalı?
Anksiyete bozukluğu olan bir çocuk için aile desteği büyük önem taşır. Anne babalar aşağıdaki tavsiyeleri dikkate almalıdır:
Kaygılı davranışları küçümsememeli, dalga geçmemeli
"Bir şey olmaz" demek yerine duygularını anlamaya çalışmalı
Sakin kalmalı, model olmalı
Aşırı koruyucu tutumlardan kaçınmalı
Baş etme becerilerini öğretmeli (nefes egzersizi, dikkat dağıtma gibi)
Uzm. Dr. Emine Taşyürek, ailelere yönelik danışmanlık hizmeti ile bu süreci desteklemektedir.
Anksiyetesi Olan Çocuğun Okul Hayatı
Anksiyete bozukluğu, okul yaşamını ciddi şekilde etkileyebilir. Bu çocuklar derse katılımda zorlanabilir, sınav kaygısı nedeniyle başarısız olabilir veya sosyal etkinliklerden kaçınabilir. Ankara’da birçok okulda rehber öğretmen desteği yetersiz olabileceğinden, çocuk psikiyatristi ile okul arasında iş birliği kurulması önerilir. Gerekli durumlarda okul müdahalesi, sınav uyarlamaları ve öğretmen bilgilendirmesi yapılmalıdır.
Sınav Kaygısı ve Anksiyete
Sınav kaygısı, çocuklarda en sık karşılaşılan anksiyete türlerinden biridir. Özellikle Ankara gibi eğitimde rekabetin yüksek olduğu şehirlerde bu durum daha sık görülmektedir. "Ya başaramazsam?", "Ya rezil olursam?" gibi düşünceler çocuğun motivasyonunu ve odaklanmasını olumsuz etkiler. Bu durumda bilişsel yeniden yapılandırma ve nefes teknikleri büyük fayda sağlar. Dr. Emine Taşyürek, sınav kaygısı yaşayan çocuklara özel yapılandırılmış terapi programları sunmaktadır.
Kaygı Bozukluğu Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Tedavi edilmeyen anksiyete bozukluğu çocuğun tüm gelişim sürecini olumsuz etkiler. Akademik başarısızlık, özgüven kaybı, sosyal ilişkilerde bozulma ve ileri yaşlarda depresyon, bağımlılık gibi ikincil sorunlara zemin hazırlar. Ayrıca panik bozukluk ve yaygın anksiyete gibi erişkin ruh sağlığı problemleri çocukluk döneminde başlayan kaygılarla bağlantılı olabilir.
Ankara’da Hangi Durumlarda Anksiyete için Uzman Desteği Alınmalı?
Aşağıdaki durumlarda mutlaka bir çocuk psikiyatristine başvurulmalıdır:
Kaygı belirtileri 2 haftadan uzun sürüyorsa
Çocuğun günlük yaşam işlevselliği bozuluyorsa
Uyku, iştah, dikkat gibi alanlarda bozulmalar varsa
Okul reddi gelişmişse
Aile içinde ciddi çatışmalar yaşanıyorsa
Uzm. Dr. Emine Taşyürek, bu belirtilerle başvuran çocuklarda bütüncül bir değerlendirme yaparak hem çocukla hem aileyle birlikte tedavi sürecini planlar.
Sonuç: Kaygılı Çocuklar Yalnız Değil
Anksiyete bozukluğu yaşayan çocuklar, çoğu zaman anlaşılmadıklarını hisseder. Ancak doğru zamanda yapılan müdahale ile bu sorunların üstesinden gelmek mümkündür.
Ankara’da çocuk ve ergen psikiyatristi olarak görev yapan Uzm. Dr. Emine Taşyürek, hem çocuklara hem de ailelerine bu zorlu süreçte bilimsel, güvenilir ve şefkatli bir destek sunmaktadır.
Unutmayın: Çocuğunuzun yaşadığı kaygı, onun ruhsal gelişiminin önünde bir engel olmak zorunda değildir. Erken fark etmek, anlamak ve harekete geçmek her şeyin anahtarıdır.
Bu içerik, Uzm. Dr. Emine Taşyürek’in uzmanlık alanı olan çocuk ve ergen ruh sağlığı kapsamında, Ankara’daki aileleri bilgilendirmek amacıyla hazırlanmıştır.