Çocuklar ve Aile İçin Okul Danışmanlığı ve Akademik Destek | Ankara

Okul Danışmanlığı ve Akademik Destek: Çocuğunuzun Okul Yaşamında Bütüncül Bir Yaklaşım

Değerli Aileler,

Çocuğunuzun okul yaşamı, yalnızca ders notlarından ve akademik başarılardan ibaret değildir. Okul; onun akademik, sosyal, duygusal ve psikolojik gelişiminin bir arada şekillendiği, gelecekteki kimliğinin inşa edildiği karmaşık ve dinamik bir sistemdir. Bu sistemin içinde karşılaşılan zorluklar, çoğu zaman sadece "daha fazla ders çalışmakla" çözülemez. İşte tam da bu noktada, Okul Danışmanlığı ve Akademik Destek hizmetimiz devreye giriyor.

Kliniğimizde sunduğumuz okul danışmanlığı, çocuğunuzun okul performansını etkileyen tüm faktörleri bütüncül bir bakış açısıyla değerlendirmeyi ve müdahale etmeyi hedefler. Amacımız, çocuğunuzun yalnızca "başarılı" değil, aynı zamanda "mutlu, uyumlu, özgüvenli ve psikolojik olarak sağlıklı" bir birey olarak okul yolculuğunu sürdürmesine rehberlik etmektir.

Bu süreç, çocuğunuzun karşılaştığı sorunun kökenine inerek başlar. Ders başarısızlığının altında yatan neden; bir öğrenme güçlüğü (disleksi), dikkat eksikliği, sınav kaygısı, depresyon, aile içi bir stres kaynağı, akran zorbalığı ya da basitçe etkisiz çalışma teknikleri olabilir. Biz, bu altta yatan nedeni titizlikle teşhis eder, çocuğunuzun güçlü yönlerini ortaya çıkarır ve ona özel bir destek planı oluştururuz.

Okul danışmanlığı hizmetimiz yalnızca çocuğunuzla sınırlı kalmaz. Aileyi, okulu ve öğretmenleri sürecin aktif birer parçası haline getiririz. Düzenli iletişim ve iş birliği ile herkesin aynı dili konuştuğu, tutarlı bir destek ağı oluştururuz. Öğretmenlerle yapılan görüşmeler, çocuğun sınıf içindeki davranışlarına dair değerli bilgiler sunar ve onlara sınıf yönetimi konusunda stratejiler öneririz. Aileye ise, çocuklarına nasıl daha etkili destek olabilecekleri konusunda rehberlik ederiz.

Ankara'daki muayenehanemizde, Çocuk ve Ergen Psikiyatristi Uzm. Dr. Emine Taşyürek olarak, çocuğunuzun okul hayatındaki zorlukları aşması ve potansiyelini tam anlamıyla gerçekleştirebilmesi için buradayız. Unutmayın, her çocuk öğrenebilir, her çocuk başarabilir; bazen sadece doğru rehberliğe ve anlayışa ihtiyaç duyarlar.

Okul Danışmanlığı Bağlantılı Konular 

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB)

DEHB, çocuğun okul hayatını en çok etkileyen nörogelişimsel bozukluklardan biridir. Dikkat eksikliği, dersleri takip etmeyi, ödevleri tamamlamayı ve sınavlarda odaklanmayı zorlaştırır. Hiperaktivite ve dürtüsellik ise sınıf içinde uzun süre hareketsiz oturamama, söz kesme ve arkadaş ilişkilerinde sorunlar yaşanmasına neden olur. Kliniğimizde DEHB tanısı koymak için kapsamlı bir değerlendirme yapıyoruz. Tedavi yaklaşımımız çok yönlüdür: Gerektiğinde ilaç tedavisi, çocuğa odaklanma ve dürtü kontrolü stratejileri öğreten bireysel terapi, aileye çocukla etkili iletişim kurma yollarını gösteren aile danışmanlığı ve öğretmenlerle iş birliği içinde sınıf içi düzenlemelerin (ön sırada oturtma, molalar verme) planlanması. Amacımız, çocuğun akademik ve sosyal açıdan önündeki engelleri kaldırmaktır.

Özgül Öğrenme Güçlükleri

(Disleksi, Disgrafi, Diskalkuli)
Özgül öğrenme güçlüğü, zekâsı normal veya normalin üzerinde olan bir çocuğun okuma (disleksi), yazılı anlatım (disgrafi) veya matematik (diskalkuli) alanlarında beklenenin önemli ölçüde altında performans göstermesidir. Bu bir tembellik veya zekâ geriliği değildir; nörolojik kökenli bir farklılıktır. Erken teşhis ve doğru müdahale kritik öneme sahiptir. Yaptığımız detaylı psiko-eğitsel değerlendirme ile çocuğun güçlü ve zayıf yönlerini haritalandırıyoruz. Tanı sonrasında, özel eğitim uzmanlarıyla iş birliği yaparak çocuğun ihtiyaçlarına özgü bireyselleştirilmiş eğitim planı (BEP) hazırlanmasını sağlıyoruz. Aynı zamanda, çocuğun yaşadığı hayal kırıklığı, özgüven kaybı ve kaygı ile baş etmesi için psikoterapi desteği veriyoruz. Aileye ve okula, çocuğa nasıl destek olacakları konusunda kapsamlı rehberlik sunuyoruz.

Sınav Kaygısı ve Akademik Stres

Sınav kaygısı, performans değerlendirilecek bir durum öncesinde yaşanan yoğun endişe, korku ve fiziksel belirtilerle (çarpıntı, titreme, mide ağrısı) kendini gösterir. Çocuğun bildiği halde sınavda bunu gösterememesine, zihninin donmasına neden olur. Altında mükemmeliyetçilik, yüksek beklentiler veya başarısızlık korkusu yatabilir. Terapi sürecimizde, öncelikle kaygının kaynağını anlamaya çalışıyoruz. Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) ile olumsuz ve gerçekçi olmayan düşünceleri ("kesin başarısız olacağım") sorgulatıp, daha gerçekçi olanlarla değiştirmeyi hedefliyoruz. Mindfulness ve nefes egzersizleri ile kaygı anında bedeni sakinleştirme tekniklerini öğretiyoruz. Ayrıca, etkili ders çalışma ve zaman yönetimi stratejileri üzerine çalışarak, çocuğun kendine olan güvenini artırmayı amaçlıyoruz.

Yaygın Anksiyete Bozukluğu

Yaygın anksiyete bozukluğu olan çocuk ve ergenler, günlük olaylar hakkında sürekli, aşırı ve kontrol edilemeyen bir endişe hali yaşarlar. Okul notları, arkadaşlık ilişkileri, ailevi konular gibi pek çok alanda felaket senaryoları üretirler. Bu durum, zihinsel enerjilerini tüketerek derse odaklanmalarını engeller, baş ağrısı, karın ağrısı gibi fiziksel şikayetlere yol açabilir ve okula gitmek istememeye neden olabilir. Tedavide, çocuğa endişenin doğasını anlatarak işe başlıyoruz. BDT, kaygıyı tetikleyen düşünceleri belirlemede ve onlara meydan okumada temel aracımızdır. Kaygıyla yüzleşme ve kaçınma davranışlarını azaltmaya yönelik alıştırmalar yapıyoruz. Mindfulness teknikleri, onları "ya başıma ne gelirse" diye düşündüren gelecek odaklı zihinden, "şu an buradayım ve güvendeyim" gerçekliğine çekmeye yardımcı olur. Gerektiğinde ilaç tedavisi de bu sürece destek olabilir.

 

Çocuk ve Ergen Depresyonu

Depresyon, çocuklarda yetişkinlerdekinden farklı belirtilerle kendini gösterebilir: huzursuzluk, sinirlilik, içe kapanma, daha önce zevk aldığı aktivitelere ilgi kaybı, enerji düşüklüğü, uyku ve iştah değişiklikleri ve sık sık "sıkıldım" demek. Okul başarısı genellikle belirgin şekilde düşer, derslere katılım azalır ve okul reddi gelişebilir. Depresyon tedavisi, çocuğu güvende hissettiren terapötik bir ilişki kurmakla başlar. Bireysel terapi (BDT, Kişilerarası Terapi) ile olumsuz düşünce kalıplarını ve ilişki dinamiklerini çalışıyoruz. Aile terapisi, aile içi iletişimi güçlendirerek çocuğa destek olacak bir ortam yaratılmasını sağlar. Şiddetli durumlarda, ilaç tedavisi hayat kurtarıcı olabilir. Okulla iş birliği yaparak, çocuğun akademik yükünü geçici olarak hafifletmek ve öğretmenlerinin anlayışlı olmasını sağlamak da tedavinin önemli bir parçasıdır.

Ergenlik Dönemi Sorunları

Ergenlik, kimlik arayışı, bağımsızlaşma çabaları, akran baskısı ve hormonal değişimlerin yol açtığı duygusal dalgalanmaların yoğun yaşandığı zorlu bir geçiş dönemidir. Ebeveynlerle çatışmalar, risk alma davranışları, özgüven sorunları ve gelecek kaygısı sık görülür. Bu dönemde ergenin, yargılanmadan dinleneceği, anlaşılacağı güvenli bir alana ihtiyacı vardır. Terapi sürecimizde, ergenin kendini keşfetmesine, duygularını anlamlandırmasına ve sağlıklı baş etme stratejileri geliştirmesine alan açıyoruz. Aile ile yapılan görüşmelerde, ebeveynlere ergenlik döneminin doğasını anlatarak, iletişim çatışmalarını azaltacak yöntemler (etkin dinleme, sınır koyma) öğretiyoruz. Ergenin akademik hedefler belirlemesine ve kariyer planlamasına destek oluyoruz.

Akran Zorbalığı ve Sosyal Uyum Problemleri

Akran zorbalığı, bir çocuğun fiziksel, sözel veya dijital olarak sürekli ve kasıtlı bir şekilde zarar görmesidir. Mağdur çocukta derin psikolojik yaralar açar; kaygı, depresyon, özgüven kaybı, okul fobisi ve intihar düşüncelerine yol açabilir. Sosyal uyum problemleri ise, çocuğun arkadaş edinme ve sürdürmede zorluk çekmesi, yalnız hissetmesidir. Müdahalemiz, öncelikle güvenli bir ortam yaratmakla başlar. Mağdur çocukla bireysel terapi yaparak, yaşadığı travmanın etkilerini azaltmayı, özgüvenini yeniden inşa etmeyi ve sosyal becerilerini güçlendirmeyi hedefliyoruz. EMDR terapisi, travmatik anıların etkisini hızla azaltmada çok etkilidir. Okul ile yakın iş birliği içinde, zorbalığı önleme protokollerinin uygulanmasını sağlıyoruz. Sosyal beceri eğitimi ile çocuğa iletişim kurma, hayır diyebilme ve çatışma çözme becerileri kazandırıyoruz.

Okul Fobisi ve Okul Reddi

Okul reddi, çocuğun okula gitmekte yoğun bir direnç göstermesi ve gitmemek için çeşitli bahâneler (karın ağrısı, baş ağrısı) üretmesidir. Altında genellikle ayrılma kaygısı, sosyal kaygı, sınav kaygısı veya okulda yaşanan olumsuz bir deneyim (akran zorbalığı, öğretmen ile yaşanan sorun) yatar. Zorla okula götürmek sorunu daha da kötüleştirebilir. Yaklaşımımız, öncelikle okul reddine neden olan ana faktörü belirlemek üzerinedir. Aile ile birlikte, çocuğun okula kademeli olarak (örneğin, önce bahçede, sonra koridorda, sonra sınıfta bir saat) ve güvenli bir şekilde dönüşünü planlıyoruz. BDT, kaygıyı yönetmede temel araçtır. Oyun terapisi (küçük yaşlar için) ve EMDR (travmatik deneyimler varsa) oldukça faydalıdır. Okul personeli ile iş birliği yaparak, çocuğun okula dönüşünü kolaylaştıracak düzenlemeler yapılmasını sağlıyoruz.

Okul Danışmanlığı Sürecinde Uygulanan Terapiler

Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) – Kaygı, Sınav Stresi ve Motivasyon Artırma

BDT, çocuk ve ergenlerde okula dair yaşanan pek çok sorunda en sık kullandığımız, etkinliği kanıtlanmış bir terapi yöntemidir. Temel prensibi, düşünce (biliş), duygu ve davranış arasındaki ilişkiyi değiştirmektir. Kaygı ve sınav stresi yaşayan bir çocuk, olumsuz düşünceleri ("başarısız olacağım") nedeniyle kaygılanır ve bu kaygı da ders çalışmayı erteleme (kaçınma) veya sınavda performans düşüklüğüne yol açar. BDT'de, bu olumsuz otomatik düşünceleri belirler, onları gerçekçi olmayan yönleriyle sorgular ve daha işlevsel olanlarla ("elimden geleni yapacağım") değiştiririz. Motivasyon için ise, büyük hedefleri küçük, ulaşılabilir adımlara böler, her adımın sonunda çocuğu takdir eder ve başarılarını görünür kılarız. Davranış değişikliği için küçük ödüller sistemi kurabiliriz.

Oyun Terapisi – Küçük Yaşlarda Duygusal Sorunların Çözümünde

Oyun, çocuğun kendini ifade etme, dünyayı anlama ve içsel çatışmalarını çözme aracıdır. Oyun terapisi, özellikle okul öncesi ve ilkokulun ilk yıllarındaki çocuklarla çalışırken kullandığımız en doğal ve etkili yöntemdir. Sözel ifade becerileri yetişkinler kadar gelişmemiş olan çocuk, oyun ve oyuncaklar aracılığıyla yaşadığı kaygı, korku, öfke ve üzüntüyü dışavurur. Okul reddi, ayrılma kaygısı, akran çatışmaları veya ailevi stres kaynakları oyunun teması haline gelir. Terapist, çocuğa koşulsuz kabul ve güvenli bir ortam sunarak, onun bu duyguları işlemesine, çözümler üretmesine ve duygusal olarak olgunlaşmasına eşlik eder. Aileyi de sürece dahil ederek (Filial Oyun Terapisi), ebeveyn-çocuk bağını güçlendiririz.

Aile Terapisi – Ebeveyn-Çocuk İletişimini Güçlendirme

Çocuğun okul performansı ve ruh sağlığı, aile sisteminden bağımsız düşünülemez. Aile içi iletişim problemleri, kardeş kıskançlığı, boşanma süreci veya ebeveynlerin tutarsız disiplin yöntemleri, çocuğun okuldaki dikkatini, motivasyonunu ve davranışlarını doğrudan etkiler. Aile terapisi, sorunu çocukta değil, aile üyeleri arasındaki etkileşimde görür. Seanslara tüm aile üyeleri katılır veya ebeveynlerle ayrı oturumlar yapılır. Amacımız, aile içindaki roller ve sınırları netleştirmek, sağlıklı iletişim kurallarını öğretmek (etkin dinleme, "ben" dili), çatışma çözme becerilerini geliştirmek ve ebeveynlere çocuklarının gelişim dönemine uygun, destekleyici bir tutum sergileme konusunda rehberlik etmektir. Güçlü bir aile ortamı, çocuğun en büyük destek kaynağıdır.

Mindfulness Temelli Terapi – Odaklanma, Stres ve Kaygı Yönetimi

Mindfulness (Bilinçli Farkındalık), çocuk ve ergenlere anda kalabilme, düşünce ve duygularını yargılamadan gözlemleyebilme becerisi kazandıran bir dizi tekniktir. DEHB'si olan çocuklarda dikkat süresini uzatmak, sınav kaygısı yaşayanlarda sınav anında paniğe kapılmamak, genel kaygı düzeyi yüksek çocuklarda sakinleşebilmek için mükemmel bir araçtır. Nefes egzersizleri, beden taraması ve duyusal farkındalık pratikleri ile çocuğa, dikkati dağıldığında veya kaygısı yükseldiğinde kullanabileceği bir "içsel durma butonu" öğretiriz. Mindfulness, tepkisellik yerine, yanıt verme arasındaki o küçük boşluğu genişleterek, çocuğun kendi duygu ve düşünceleri üzerinde daha fazla kontrol sahibi olmasını sağlar.

EMDR Terapisi – Travmatik Okul Deneyimleri veya Yoğun Kaygılar İçin

EMDR (Göz Hareketleri ile Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme), özellikle travmatik anıların işlenmesinde kullanılan güçlü bir terapi yöntemidir. Okul bağlamında; akran zorbalığına maruz kalma, öğretmen veya okul personeli tarafından aşağılanma, sınavda yaşanan aşırı panik veya okulla ilgili diğer travmatik olaylar EMDR ile çalışılabilir. Bu anılar, işlenmediklerinde, çocuğun zihninde "donarlar" ve okul ile ilgili her durumda yoğun kaygı, korku ve kaçınma tepkilerini tetiklerler. EMDR terapisi, bu donmuş anıları çözerek, beynin onları sağlıklı bir şekilde işlemesine ve anlamlandırmasına olanak tanır. Sonuç olarak, anının tetiklediği olumsuz duygular ve fiziksel tepkiler büyük ölçüde ortadan kalkar, çocuk okul ile ilgili durumlara daha sakin tepki vermeye başlar.

Okul Danışmanlığına Entegre Bireysel Psikoterapi

Okul danışmanlığı sürecinin kalbinde, çocuk veya ergenle kurduğumuz güvenli ve iyileştirici terapötik ilişki yatar. Yukarıda bahsedilen tüm teknikler (BDT, Oyun Terapisi, EMDR, Mindfulness) bu bireysel terapi seansları içinde, çocuğun ihtiyacına göre entegre bir şekilde kullanılır. Bu seanslar, çocuğun kendini özgürce ifade edebileceği, yargılanmayacağını bildiği, koşulsuz kabul gördüğü bir alandır. Terapist, çocuğun yaşadığı akademik ve sosyal zorlukları anlamasına, altta yatan duygusal nedenleri keşfetmesine, baş etme becerileri geliştirmesine ve özgüvenini güçlendirmesine eşlik eden bir rehberdir. Bu kişisel dönüşüm, doğrudan çocuğun okula ve hayata bakışını olumlu yönde etkiler, onu daha dirençli (resilient) bir birey haline getirir.