" DEHB’de Erken Tanı ve Etkili Tedavi "
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB)
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), dikkatin kolayca dağılması, aşırı hareketlilik ve dürtüsellik belirtileriyle karakterizedir. Bu belirtiler bireyin yaşamında en az iki ortamda görülür ve işlevselliği olumsuz etkiler. Her bireyde zaman zaman görülebilen bu davranışlar, DEHB’li çocuklarda daha sık, şiddetli ve yaşam kalitesini bozacak düzeydedir. DEHB, aile yaşantısı, akran ilişkileri, akademik başarı ve özgüven üzerinde olumsuz etkilere yol açabilir. Çocukluk döneminde en sık rastlanan psikiyatrik bozukluklardan biridir ve %5-8 oranında görülür. Erkek çocuklarda kızlara oranla üç kat daha yaygındır. DEHB, dikkat eksikliği baskın tip, hiperaktivite-dürtüsellik baskın tip ve bileşik tip olmak üzere üç alt tipe ayrılır. Kız çocuklarında daha çok dikkat eksikliği baskın tip görülmektedir. DEHB’nin ortaya çıkışında en önemli faktör genetik yatkınlıktır. DEHB Belirtileri Nelerdir? Dikkat Eksikliği Belirtileri: • Dikkatini toplamada güçlük • Ayrıntılara dikkat edememe • Dikkatsiz hatalar yapma • Yönergeleri izlemekte zorlanma • Günlük görevleri tamamlayamama • Eşyaları sık kaybetme • Kolayca dikkat dağılması ve unutkanlık Hiperaktivite ve Dürtüsellik Belirtileri: • Sürekli hareket halinde olma • Uzun süre sessiz duramama • Huzursuzluk, aşırı konuşma • Sırasını beklemekte zorlanma • Başkalarının sözünü kesme • Acelecilik ve sabırsızlık • İsteklerini erteleyememe DEHB Tanı ve Tedavisi DEHB tanısı, çocuk ve ergen psikiyatristi tarafından ayrıntılı değerlendirme sonrası konur. Bu süreçte aile ve çocukla görüşmeler, ölçekler, klinik muayene, psikiyatrik testler ve okuldan alınan bilgiler değerlendirilir. Elde edilen bilgiler doğrultusunda bireye özel tedavi planı hazırlanır. Uzm. Dr. Emine Taşyürek, Ankara’da DEHB tanısı ve bilimsel tedavi yöntemleriyle çocuklar ve ailelere destek sunmaktadır.
DEHB Hakkında Merak Ettikleriniz Burada
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu ile İlgili Sık Sorulan Sorular
DEHB’nin belirtileri, tanı süreci, tedavi yöntemleri ve ailelerin sıkça sorduğu tüm sorulara bu bölümden ulaşabilirsiniz.
Dikkat eksikliği hiperaktivite tanısı nasıl konur?
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB), klinik gözlem, aile ve öğretmen görüşmeleri, davranış ölçekleri ve psikiyatrik değerlendirme ile tanı konulan bir nörogelişimsel bozukluktur. Tanı sürecinde çocuğun dikkat süresi, dürtü kontrolü ve hareketliliği çeşitli test ve görüşmelerle değerlendirilir.
DEHB tanısı koymak için yalnızca okul başarısı değil, çocuğun sosyal ilişkileri ve günlük yaşam aktiviteleri de dikkate alınmalıdır.
DEHB tedavisi kaç yaşında başlanır?
DEHB tedavisi genellikle 6 yaş ve sonrasında başlanabilir çünkü bu yaşlarda çocuğun davranışları daha net gözlemlenebilir hale gelir. Ancak daha erken yaşlarda ciddi belirtiler görülüyorsa, erken müdahale gerekebilir.
Tedavi süreci çocuğun yaşına, belirtilerin şiddetine ve eşlik eden sorunlara göre bireyselleştirilir.
DEHB okul başarısını nasıl etkiler?
DEHB olan çocuklar, dikkatlerini derste sürdürmekte zorlandıkları için öğrenme süreçlerinde aksaklık yaşayabilirler. Bu durum, sınavlarda başarısızlık ve ödevleri tamamlamada zorluk olarak kendini gösterebilir.
Ayrıca öğretmenle ve arkadaşlarla yaşanan iletişim sorunları da sosyal uyumu bozabilir.
DEHB olan çocuklar sosyal ilişkilerde ne gibi sorunlar yaşar?
DEHB tanılı çocuklar dürtüsel davranışlar ve sabırsızlık nedeniyle arkadaş ilişkilerinde sorun yaşayabilir. Kurallara uymakta zorlanmaları, dışlanmalarına neden olabilir.
Sosyal beceri eğitimi ve davranışsal müdahaleler bu sorunları azaltmaya yardımcı olur.
DEHB tedavisinde aileye düşen görevler nelerdir?
Ailelerin çocuğun davranışlarını yargılamadan anlamaya çalışması, sabırlı olması ve ev içi düzen kurması çok önemlidir. Davranışsal tutarlılık, çocuğun güvende hissetmesini sağlar.
Ayrıca öğretmenlerle iş birliği içinde olunması ve terapi sürecine aktif katılım, tedaviyi olumlu yönde etkiler.