Ankara'da Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) Tedavisi
Ankara çocuk ve ergenlerde dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB), dikkat dağınıklığı, sabırsızlık, acelecilik ve aşırı hareketlilik gibi belirtilerle ortaya çıkar. Psikoterapist Uzm. Dr. Emine Taşyürek, bilimsel yöntemlerle tanı koyar ve bireye özel destek sağlar.
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) Nedir?
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), bireyin dikkatini sürdürmekte güçlük yaşaması, yaşıtlarına göre aşırı hareketlilik sergilemesi ve dürtüsel davranışlar göstermesiyle tanımlanan nörogelişimsel bir bozukluktur. Bu belirtiler herkes tarafından zaman zaman yaşanabilirken, DEHB’li bireylerde bu durumlar daha sık, yoğun ve yaşam kalitesini olumsuz etkileyecek düzeyde gözlemlenir.
DEHB’in Günlük Yaşama Etkisi
DEHB, çocukların aile içi ilişkilerini, akranlarıyla olan etkileşimlerini, okul başarısını ve özgüven gelişimini önemli ölçüde etkileyebilir. Çocukluk çağında en sık karşılaşılan psikiyatrik bozukluklardan biri olması ve çok yönlü işlev kaybına neden olması nedeniyle özel bir öneme sahiptir.
DEHB Görülme Sıklığı ve Cinsiyete Göre Dağılım
Araştırmalar DEHB’nin toplumda %5 ila %8 oranında görüldüğünü ve erkek çocuklarda, kız çocuklara oranla üç kat daha fazla teşhis edildiğini göstermektedir. Özellikle kız çocuklarında dikkat eksikliği baskın tip daha yaygın olarak gözlemlenmektedir.
DEHB Türleri
DEHB üç temel alt tipe ayrılır:
- Dikkat Eksikliği Baskın Tip
- Hiperaktivite-İmpulsivite Baskın Tip
- Bileşik Tip (hem dikkat eksikliği hem hiperaktivite-impulsivite belirtileri birlikte görülür)
Bu tiplendirme, çocuğun gösterdiği baskın belirtilere göre yapılır.
DEHB’nin Nedenleri
DEHB’nin ortaya çıkmasında en önemli faktörlerden biri genetik yatkınlıktır. Aile öyküsünde benzer durumların bulunması, çocuğun riskini artırmaktadır.
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?
DEHB belirtileri, dikkat eksikliği ve hiperaktivite/dürtüsellik şeklinde iki ana grupta incelenir:
Dikkat Eksikliği Belirtileri
- Dikkatini toplamada güçlük
- Ayrıntılara dikkat edememe
- Dikkatsizce hatalar yapma
- Dinlemiyormuş gibi görünme
- Verilen yönergeleri izleyememe
- Planlama ve düzenlemeden kaçınma
- Zihinsel çaba gerektiren işlerden kaçınma
- Eşyaları sık sık kaybetme
- Dikkatin kolayca dağılması
- Günlük aktivitelerde unutkanlık
Hiperaktivite ve Dürtüsellik Belirtileri
- Sürekli hareket halinde olma
- Oturduğu yerde kıpırdanma
- Sessiz oyunlar oynayamama
- Oturması gereken durumlarda kalkma
- Aşırı konuşma
- Söz kesme, araya girme
- Sabırsızlık, acelecilik
- Sırasını bekleyememe
- İsteklerini erteleyememe
DEHB Tanı ve Değerlendirme Süreci
DEHB tanısı çocuk ve ergen psikiyatristleri tarafından kapsamlı bir değerlendirme sonucunda konulur. Bu süreçte çocuğun gelişim öyküsü, ailesiyle yapılan görüşmeler, ölçek ve formların doldurulması, okuldan bilgi alınması, gözlem ve klinik muayene gibi çeşitli adımlar yer alır. Tüm bu veriler bir araya getirilerek çocuğa özgü bir tedavi planı oluşturulur.
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğunun Nedenleri Nelerdir?
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), tek bir nedene bağlı olmayan, çok faktörlü bir bozukluktur. Araştırmalar, DEHB’nin gelişiminde genetik, biyolojik ve çevresel etkenlerin birlikte rol oynadığını göstermektedir. Genetik faktörler, DEHB’nin en güçlü nedenlerinden biridir. Ailede DEHB öyküsü bulunan çocuklarda bu bozukluğun görülme olasılığı daha yüksektir. Beyin görüntüleme çalışmalarında, DEHB’li bireylerin dikkat ve davranış kontrolüyle ilgili beyin bölgelerinde yapısal ve işlevsel farklılıklar olduğu bulunmuştur. Özellikle dopamin ve noradrenalin gibi nörotransmitterlerin dengesizliği, dikkat süresini ve dürtü kontrolünü olumsuz etkileyebilir. Bunun yanında, gebelikte alkol, sigara ya da madde kullanımı, düşük doğum ağırlığı, erken doğum, beyin hasarı ve doğum sırasında oksijen yetersizliği gibi biyolojik risk faktörleri de DEHB gelişimini etkileyebilir. Ayrıca, aşırı ekran maruziyeti, uyaran eksikliği, beslenme yetersizlikleri ve yoğun stresli aile ortamı gibi çevresel faktörler de semptomların şiddetini artırabilir. Ancak bu çevresel faktörler tek başına DEHB’ye neden olmaz, genetik yatkınlıkla birleştiğinde etkili olabilir.
Ankara Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Tedavisi
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), çocukluk çağında başlayan ve dikkat eksikliği, aşırı hareketlilik ile dürtü kontrolünde zorluk şeklinde görülen nörogelişimsel bir bozukluktur. Bu durum, çocuğun akademik başarısını, arkadaş ilişkilerini, aile içi iletişimini ve özgüven gelişimini önemli ölçüde etkileyebilir. DEHB belirtileri her çocukta farklı şekillerde görülür; bazı çocuklar daha çok dikkatini toplamada zorlanırken, bazıları hiperaktif ve dürtüseldir. Ankara’da DEHB tanısı alan çocuklar için doğru ve zamanında başlatılan tedavi süreci büyük fark yaratır. Tedavi genellikle çok yönlüdür: bireysel psikoeğitim, davranışsal terapi, ebeveyn eğitimi ve gerektiğinde ilaç desteği gibi unsurları kapsar. Çocuğun yaşına, ihtiyaçlarına ve semptomların şiddetine göre planlanır. Bu süreçte aileyle güçlü bir iş birliği kurulması, çocuğun ilerlemesini doğrudan etkiler. Uzm. Dr. Emine Taşyürek, DEHB tedavisinde bilimsel temelli, çocuğa özel yaklaşımıyla öne çıkar. Her çocuğu kendi gelişimsel yapısı içinde değerlendirir; dikkat becerilerini güçlendirmeye, dürtü kontrolünü artırmaya ve sosyal becerileri geliştirmeye yönelik uygulamalarla destek sağlar. Aileyi sürece dahil ederek sürdürülebilir ve etkili sonuçlar hedefler. Ankara’da DEHB tedavisinde uzman, güvenilir ve çözüm odaklı bir destek arıyorsanız, Dr. Emine Taşyürek’in deneyimli yaklaşımıyla tanışabilirsiniz.
Acaba Çocuğunuz DEHB mi?
Çocuğunuz derslerde dikkatini toparlamakta zorlanıyor, verilen görevleri tamamlayamıyor ya da sık sık eşyalarını kaybediyorsa, bu durum DEHB’nin erken belirtileri olabilir. DEHB, sadece okul başarısını değil, sosyal ilişkileri ve özgüveni de etkileyebilir. Ankara’da çocuk ve ergen psikiyatristi tarafından yapılacak detaylı değerlendirme, erken tanı ve doğru tedavi planı için kritik önem taşır.
Çocuğum DEHB ise Ne Yapmalıyım?
Çocuğunuzda DEHB tanısı konulduğunda, ilk adım bu durumu kabullenmek ve uygun tedavi sürecine başlamaktır. Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT), sosyal beceri eğitimi ve aile danışmanlığı, DEHB tedavisinde etkili yöntemlerdir. Ankara’da Uzm. Dr. Emine Taşyürek, ebeveynlere sürece aktif katılım ve evde uygulanabilecek destekleyici yöntemler konusunda rehberlik eder.
Hiper Odaklanma Nedir?
DEHB genellikle dikkat dağınıklığı ile anılsa da, bazı çocuklarda hiper odaklanma olarak bilinen, belirli bir konuya aşırı yoğunlaşma durumu da görülür. Bu, doğru yönlendirildiğinde yararlı olabilir ancak diğer sorumlulukların ihmal edilmesine yol açabilir.
DEHB’li Öğrencilere Okulda ve Sınavlarda Başarı Artırma Önerileri:
DEHB’li öğrenciler için zaman yönetimi, düzenli çalışma alışkanlıkları ve dikkat dağıtıcı unsurlardan uzak bir ortam büyük önem taşır. Ankara’da Uzm. Dr. Emine Taşyürek, öğrencilere akademik performanslarını artıracak kişiselleştirilmiş çalışma planları ve sınav stratejileri geliştirir.
Çocuk ve Ergenlerde Dürtüsellik Nedir?
Dürtüsellik, düşünmeden hareket etme, sıra bekleyememe veya başkalarının sözünü kesme gibi davranışlarla kendini gösterir. Bu durum, arkadaş ilişkilerinde ve akademik ortamda sorunlara yol açabilir. Profesyonel terapi ve aile rehberliği, dürtüselliğin kontrol altına alınmasında etkilidir.
Okul Öncesi Dönemde DEHB
Anaokulu ve kreş döneminde DEHB belirtileri genellikle hareketlilik, talimatlara uymama ve dikkat süresinin kısa olması ile fark edilir. Erken müdahale, ileride yaşanabilecek akademik ve sosyal sorunların önüne geçebilir.
Çocuk ve Ergenlerde Moxo Dikkat Testi:
Moxo Dikkat Testi, çocuk ve ergenlerde dikkat ve dürtü kontrolünü ölçen bilimsel bir değerlendirme aracıdır. Ankara’da Uzm. Dr. Emine Taşyürek tarafından uygulanan bu test, DEHB tanısında önemli bilgiler sunar ve tedavi sürecinin planlanmasına katkı sağlar.
DEHB ve Okul
DEHB’li öğrenciler, dikkat ve odaklanma sorunları nedeniyle derslerde geri kalabilir. Okul rehberlik servisi, öğretmen iş birliği ve bireyselleştirilmiş eğitim planları bu süreçte büyük önem taşır.
Moxo Testi ve Ankara’da Uygulama Süreci
Moxo testi, DEHB tanısında dikkat, zaman yönetimi ve dürtü kontrolünü objektif olarak değerlendiren bir yöntemdir. Ankara’da Uzm. Dr. Emine Taşyürek kliniğinde uygulanan bu test, bilimsel doğrulukta sonuçlar sunar ve kişiye özel tedavi planının oluşturulmasına yardımcı olur.
İlginizi Çekebilir
MOXO Dikkat Testi
MOXO Dikkat Testi, bireyin dikkat, zamanlama, dürtüsellik ve hiperaktivite performansını ölçen, bilimsel temelli ve bilgisayar tabanlı bir değerlendirme aracıdır. Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) tanı sürecinde yaygın olarak kullanılan bu test, uzmanlar tarafından kontrollü bir şekilde uygulanır.
Burdon Dikkat Testi
Burdon Dikkat Testi, bireyin dikkatini uzun süre sürdürebilme, detaylara odaklanma ve dikkati dağıtan uyaranlara karşı direnç gösterme becerisini ölçen psikometrik bir testtir. 10–20 yaş grubuna uygulanabilir.
Oyun terapisi
Oyun terapisi çocuklara daha hareketli ve hayal güçlerini serbest bir şekilde kullanma imkanını sunar. Küçük yaş çocuklarda oyun yoluyla terapist çocuğun seviyesine inerek daha rahat ve iyi bir terapötik ilişki kurabilir.
DEHB Hakkında Merak Ettikleriniz Burada
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu ile İlgili Sık Sorulan Sorular
DEHB’nin belirtileri, tanı süreci, tedavi yöntemleri ve ailelerin sıkça sorduğu tüm sorulara bu bölümden ulaşabilirsiniz.
Dikkat eksikliği hiperaktivite tanısı nasıl konur?
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB), klinik gözlem, aile ve öğretmen görüşmeleri, davranış ölçekleri ve psikiyatrik değerlendirme ile tanı konulan bir nörogelişimsel bozukluktur. Tanı sürecinde çocuğun dikkat süresi, dürtü kontrolü ve hareketliliği çeşitli test ve görüşmelerle değerlendirilir.
DEHB tanısı koymak için yalnızca okul başarısı değil, çocuğun sosyal ilişkileri ve günlük yaşam aktiviteleri de dikkate alınmalıdır.
DEHB tedavisi kaç yaşında başlanır?
DEHB tedavisi genellikle 6 yaş ve sonrasında başlanabilir çünkü bu yaşlarda çocuğun davranışları daha net gözlemlenebilir hale gelir. Ancak daha erken yaşlarda ciddi belirtiler görülüyorsa, erken müdahale gerekebilir.
Tedavi süreci çocuğun yaşına, belirtilerin şiddetine ve eşlik eden sorunlara göre bireyselleştirilir.
DEHB okul başarısını nasıl etkiler?
DEHB olan çocuklar, dikkatlerini derste sürdürmekte zorlandıkları için öğrenme süreçlerinde aksaklık yaşayabilirler. Bu durum, sınavlarda başarısızlık ve ödevleri tamamlamada zorluk olarak kendini gösterebilir.
Ayrıca öğretmenle ve arkadaşlarla yaşanan iletişim sorunları da sosyal uyumu bozabilir.
DEHB olan çocuklar sosyal ilişkilerde ne gibi sorunlar yaşar?
DEHB tanılı çocuklar dürtüsel davranışlar ve sabırsızlık nedeniyle arkadaş ilişkilerinde sorun yaşayabilir. Kurallara uymakta zorlanmaları, dışlanmalarına neden olabilir.
Sosyal beceri eğitimi ve davranışsal müdahaleler bu sorunları azaltmaya yardımcı olur.
DEHB tedavisinde aileye düşen görevler nelerdir?
Ailelerin çocuğun davranışlarını yargılamadan anlamaya çalışması, sabırlı olması ve ev içi düzen kurması çok önemlidir. Davranışsal tutarlılık, çocuğun güvende hissetmesini sağlar.
Ayrıca öğretmenlerle iş birliği içinde olunması ve terapi sürecine aktif katılım, tedaviyi olumlu yönde etkiler.
Çocuğun Hiperaktif Olduğu Nasıl Anlaşılır?
Hiperaktif çocuklar genellikle enerjik, sabırsız ve hareketlidir. Uzun süre oturmakta zorlanırlar, sık sık yer değiştirir veya konuşurlar. Hiperaktiviteyi tanımak için bu davranışların şiddeti, süresi ve çocuğun günlük yaşantısını ne kadar etkilediği dikkate alınmalıdır. Bu belirtiler bir uzmanın değerlendirmesiyle DEHB kapsamında ele alınabilir.
DEHB Hangi Sorunlara Yol Açar, Tedavi Edilmezse?
DEHB tedavi edilmediğinde çocukta akademik başarısızlık, düşük benlik algısı, aile içi çatışmalar ve sosyal ilişkilerde problemler gibi pek çok sorun gelişebilir. Bu durum zamanla kaygı bozuklukları, depresyon, davranış bozuklukları gibi ek psikiyatrik sorunlara zemin hazırlayabilir.
Dikkat Eksikliği Tedavisi Kaç Yaşında Başlar?
Dikkat eksikliği bazı bireylerde zamanla azalma gösterebilir ancak çoğu vakada bu durum kendiliğinden geçmez. Bilimsel çalışmalar, erken tanı ve uygun müdahale olmadan dikkat sorunlarının ergenlik ve yetişkinlik döneminde de devam edebileceğini ortaya koymaktadır. Tedavisiz DEHB, bireyin eğitim, iş ve sosyal yaşamını olumsuz etkileyebilir.
Dikkat Eksikliği Kendiliğinden Geçer Mi?
Dikkat bozukluğu tedavisinde bilişsel davranışçı terapi, ebeveyn eğitimi, dikkat geliştirici oyunlar ve gerekirse farmakolojik tedaviler uygulanır. Uygulanan bu yöntemler çocukların dikkatini artırmak, dürtü kontrolünü sağlamak ve akademik başarıyı desteklemek amacı taşır. Terapi süreci bireysel özelliklere göre planlanır ve çok boyutlu bir yaklaşımla yürütülür.
Dikkat Bozukluğu Nasıl Tedavi Edilir?
DEHB tedavi edilmediğinde çocukta dikkat dağınıklığı ve dürtüsellik okul hayatında başarısızlığa, arkadaş ilişkilerinde kopukluğa ve aile ilişkilerinde gerginliğe neden olabilir. Erken tanı ve müdahale çocuğun özgüvenini destekler, akademik ve sosyal uyumunu güçlendirir. Tedavi, çocuğun potansiyelini gerçekleştirmesi için kritik bir adımdır.
Uzm. Dr. Emine Taşyürek Kimdir? DEHB Tanı ve Tedavi Yaklaşımı
Uzm. Dr. Emine Taşyürek, çocuk ve ergen psikiyatristi olarak DEHB konusunda uzmanlaşmıştır. Klinik görüşmeler, psikiyatrik testler ve aile-öğretmen değerlendirmeleri ile çocuğun ihtiyaçlarına uygun bireysel tedavi planları oluşturur. Ankara’daki muayenehanesinde bilimsel temelli ve etik değerlere dayalı bütüncül bir yaklaşımla hizmet vermektedir.
DEHB ile Başa Çıkma Yolları
DEHB ile baş etmek için öncelikle çocuğun güçlü yönlerine odaklanmak, zaman yönetimi sağlamak, dikkat artırıcı egzersizler uygulamak önemlidir. Ev ödevleri için yapılandırılmış rutinler oluşturulmalı, görsel takvimler kullanılmalı ve çocuğa uygun ödül sistemleri kurulmalıdır. Ayrıca öğretmenle iş birliği yapılması önerilir.
Aileler çocuklarının davranışlarını anlamak, doğru yaklaşımı sergilemek ve tutarlı bir disiplin uygulamak konusunda bilgilendirilmelidir. Sabır, empati, net sınırlar koyma ve olumlu pekiştirme DEHB olan çocuklar için büyük önem taşır. Aile içi iletişim güçlendikçe çocuğun uyumu da artar.
DEHB ve Uyum-Sosyal İlişkiler
DEHB, duyguların düzenlenmesini de etkileyebilir. Bu çocuklar öfke patlamaları, ani ruh hali değişimleri ve stresle baş etmekte zorlanabilir. Duygusal farkındalık çalışmaları, gevşeme egzersizleri ve duygularını ifade etme becerileri kazandırmak bu açıdan önemlidir.
DEHB ve Duygusal Durum
DEHB, çocuğun duygusal dünyasını derinden etkileyebilir. Özellikle duygularını tanımlamakta ve düzenlemekte zorlanırlar. Öfke kontrolü güçlüğü, hayal kırıklığına düşük tolerans ve ani duygu geçişleri sık görülür. Duygu farkındalığı kazandırmak için sanat terapisi, oyun terapisi ve duygularını ifade etmeyi teşvik eden aile içi iletişim desteklenmelidir.
Sayfada bilgi verilen konu başlıkları
Moxo dikkat testi , moxo testi, ergenlik dönemi, oyun terapisi, dikkat testi, zeka testi, dürtüsellik, hiperaktif, sosyal beceriler, ergen psikiyatristi, cocuk psikiyatristi, ilaç tedavisi, psikiyatri, dehb nedir